Grafik Tasarım Terimleri

Grafik tasarım alanındaki tüm programlara hakimiz, hayal gücümüz yüksek, tam motiveyiz ancak ajans çalışanlarıyla veya diğer mesleki çalışmalarda grafik tasarım terimlerine hakim değil, jargona uzağız diyorsanız; paniklemeyin. 

Perforaj: Dosya, tebrik kartı gibi katlamalı işlerde kırımın kolay ve düzgün yapılması için iz oluşturma işlemidir. Perforaj: Bilet veya fatura gibi kopartılarak ayrılacak çalışmalarda kolaylık sağlamaya yönelik olarak kağıtta sıralı deliklerin açılması işlemidir.

Afiş: Firma ,ürün tanıtımları, film tanıtımları yapmak amacıyla hazırlanan genellikle iç ve dış duvarla asılan ürünlere denir.

Ambalaj: Bir ürünü dış etkenlerden korumak ve ürün markasının reklamını yapmak amacıyla kullanılan, birçok farklı malzemeden üretilen ürünlere denir.

Asimetri: Simetrinin tersine, birbirine benzemeyen ya da az parçaların, orantısızlığına dayanan, optik ağırlık merkezini kaybetmeden dinamik bir biçimde bir araya gelmesiyle oluşan yapıya denir.

Amblem: Bir fikri veya bir kurumu temsil eden görsel simgedir. 

American Cilt: Dergi, kitap gibi çok sayfalı (yaklaşık 50 sayfa ve üzeri) işlerde kullanılan cilt sistemine denir.

Broşür: Firmaların, markaların ürün ve hizmet bilgilerini tanıtmak amacıyla hazırladıkları, kolay okunabilen el ilanlarına denir.

Billboard: Klasik olanlar  300×200 boylarında, genellikle araç trafiğinin yoğun olduğu bölgelerde bulunan markaların tanıtım amacıyla reklam verdiği reklam levhalarına denir.

CMYK: Genellikle dijital alanda kullanılan dört temel işlem renginin kısaltmasıdır. Cyan, Magenta, Yellow, Black.

Concept board: hedef kitle düşünülürek reklamın anlatmak istediği temel fikri göstermek üzere hazırlanan yazı ve resimlere denir.

Convert: Bilgisayar ortamında yapılan orjinal çalışmanın, renk ayrımı ya da baskıya gönderilirken, yazı karakterlerinin resim formatında sabitlenmesine denir.  Convert edilmiş bir çalışma üzerinde, değişiklik yapılamamaktadır.

Cilt payı: Basılı alan ile sayfanın ciltlenecek kısmının arasında kalan bölgeye denir.

Çözünürlük: Bir görseli oluşturan piksellerin, toplam sayısına denir. Baskılı çalışmalar için 300 dpi gerekir iken , internet için 72dpi. yeterli olabilmektedir.

Degrade: Zemin denemelerinde kullanılan, bir renkten başka bir renge geçiş işlemine denir.

Doyma: Renklerin şiddetinin, rengin açık ya da koyu olmasına göre değişiklik göstermesine denir. Her zaman açık renkler, koyu renklerden daha az doymuştur.

Donuk sayfa: Roman sayfaları gibi tekdüze ilerleyen, herhangi bir hareketin olmadığı düzenlenmiş sayfalara denir.

Eksta renk: CMYK veya RGB  rengin karışımıyla değil, özel boya kullanılarak yapılan baskı biçimine denir.

Eskiz: Tasarım aşamasında olan görselin sayfa üzerinde nasıl görüneceğini test etmek amacıyla yapılan genelde karakalem olarak hazırlanan taslaklardır.

Fire: Ofset baskı tekniğiyle yapılan işlerde, tabaka kağıtların kullanılmayan bölümlerine denir. Tasarımların kağıt tabakalarının ölçülerine uygun olarak çalışılması, firenin azalmasını ve maliyetin düşmesine yardımcı olur.

Font: Belirli bir stildeki üzerinde olan yazı karakterinden oluşan harf, rakam ve işaretlerin bütününe denir. (Helvetica, Futura, Arial vb.)

Forma: Kitap, dergi gibi ürünlerin tasarımında sıkça kullanılan, sayfaları genellikle 4, 8, 16 ya da 32 sayfadan oluşan birimlere bölmeye denir.

Grafik: Yenilik ve çekicilik oluşturarak birbirinden farklı bir çok harf, sözcük, cümle, fotoğraf, biçim ya da renkleri bir araya getirerek  grafik ilkelerine uygun olarak kağıt üzerine orantılı bir şekilde yerleştirme sanatına denir.

Grafiker: Dijital veya  yazılı basın yoluyla basılması istenilen ürünleri hem estetik unsurlar kullanılarak  hem de yazıları ve görselleri firmanın kurumsal kimliğine veya müşterinin brieflerine uygun hale getiren kişilere denir.

Grafik-Atölye: Kreatif grup tarafından hazırlanan taslak çalışmalarının , bilgisayar ortamında orjinal olarak baskıya uygun olarak hazırlandığı bölüme denir.

Görsel malzeme: Bir firma veya marka  adına basılacak olan tüm malzemelerin bütününü verilen addır.

Görsel hiyerarşi: Tasarımlardaki görsel ögelerin sırası belirlenirken, verilmek istenen mesaja göre gözün takip ettiği doğrultuya göre bazen resim, bazen renk ya da boşlukların baskın olarak öne çıkartılmasına denir.

Harmanlama: Birbirlerinin içinde olması gereken birden fazla materyalin insan emeği ile bir araya getirilmesine denir. Davetiye, poşetleme örnek gösterilebilir.

Hedef kitle: Tasarım sonucu  mesajıın iletileceği kitledir. Bu kitlenin ilgi alanları detaylı olarak ayrıntılanmalıve buna bağlı tasarım oluşturulmalıdır.

İnsert: Gazete, dergi, ve faturaları zarflarının içine konularak dağıtıldığı küçük föy veya broşürlere denir.

İllüstrasyon: Çalışmanıj içinde yer edinecek görsel dışındaki tekniklerle karakalem, boya, mürekkep gibi  teknikler kullanılarak oluşturulan grafik tasarım ögesine denir.

Jpeg: Dijital ortamda bir görselin ( fotoğraf, resim ) genellikle görüntü kalitesindeki kaydı minimun seviyede sıkıştırılmasına denir.

Kağıt türleri: Hamur, Kuşe, Özel Kağıt, Fantazi, Karton, Bristol, Mukavva, Aydınger, Tuale, Kraft başlıca bilinen kağıt çeşitleridir. Mat, parlak, ince, kalın, dokulu, ön/arka gibi kağıdın türüne göre farklılıklar gösterirler.

Kağıt boyutları: Ofset baskı tekniğiyle basılan işlerde, bir tabaka kağıdın cm cinsinden ölçüsüdür.35 x 50 cm – 50 x 70 cm – 70 x 100 cm gibi farklı ölçüler bulunmaktadır. Rotatif baskıda kağıt, bobin şeklinde geldiği için kağıt ölçüsü bulunmaz.
olabilir.

Kırım: Dijital baskı ya da özel üretim işlerdeki ürünün katlama yerine kırım denir. Broşür gibi işlerde tek kırım, iki kırım gibi isimlerle basılan işin, kaç kere katlandığı belirtilir.

Kromolin – Fuji prova:  Renk ayrımı alınan orjinal çalışmanın, matbaada basılacağı zaman renklerin nasıl çıkacağını görmek üzere önden alının provaya denir

Kulak: Broşür, kitapcık, kitap, dergi gibi birden fazla sayfalı işlerde ön ve arka kapağın içine kırım olarak eklenen ilave sayfaya denir.

Künye: Bir yayının tüm iletişim bilgilerini ürünün genellikle ikinci sayfasında isim, adresini, telefon veya faks numaralarını ya da e-mail adreslerini kapsayan alana veya sayfaya denir.

Kurum kimliği:  Sürekli olarak sabit tutulan kurum imajını tanıtmak amacıyla verilene isme denir.

Lak: Matbaada basılan çalışmaları, daha parlak ve güzel görünmesini sağlayan malzemedir. Lokal  veya tüm işin üzerine uygulanabilir.

Logo: Kişi, ürün, kuruluş ya da hizmetlerin kurumsal kimliklerini tanıtmak amacıyla tipografik karakterler veya görsel simgelerin bir araya gelerek oluşturulan ürüne denir.

Mizanpaj: Bir araya getirilen grafik tasarım ögelerinin belli bir çerçeve içerisinde bir düzen halinde yerleştirilmesine denir.

Motion- Blur: Durağan bir görselde , nesnelerin hareketli  gibi görünmesi tekniğine denir.

Simetri: Grafik tasarımda iyi dengelenmiş ve orantılanmış parçaların oluşturduğu yapıdır.

Ofset baskı: Renk ayrımlarının matbaada, ölçüleri belirli tabaka kağıtların üzerine basılma tekniği. Bu baskıda makine her bir tabaka kağıda tek tek baskı yapar. Rotatif baskıya göre daha yavaş, daha pahalı ama daha kalitelidir.

Opak: Dia veya negatif olmayan görsel. Kullanılacak görüntünün bir kağıt üzerinde basılı hali. Kart baskı, fotoğraf, bir dergi sayfası vb.

Ozalit: Broşür, kitapçık gibi çok sayfalı işlerde birbirini takip eden sayfaların, doğru bir şekilde dizildiğinin tespiti için matbaa tarafından hazırlanan örnek maket. bu makette tüm renkler sadece tek ton olarak gözükür. Amaç baskı öncesi sayfa diziliminin doğru olduğundan emin olmaktır.

Orijinal: Çoğaltılmak üzere tarayıcıdan geçirilerek hazırlanan ya da üretilmeden önce filmi çekilen tire veya yanton resimlerdir.

Piktogram: Grafik tasarımın evrensel nitelikler taşıyarak, yalın ve herkes tarafından anlaşılır halde çizilen, nesnel ögelerin stilize edilmiş biçimine denir.  

Silme: Tasarımda, görsel malzemenin sayfada hiç boşluk kalmayacak şekilde yerleştirilmesine denir.

Taşma payı / Kros: Dergi, açık hava ya da matbaa vb. işlerinin baskı tesliminde; tasarım etrafına konan, kesme/Kros çizgilerinin dışına taşırılan tasarım alanı. Baskı sırasında bıçak ya da giyotin kesme çizgileri üzerinden işi kesince, taşma payı olası hataların önüne geçmek için faydalıdır.

Tel dikiş: Sayfaların az olduğu broşür dergi gibi işlerde kullanılan cilt tekniğine denir. Bu cilt tekniğinde, tüm sayfalar ortalanarak bir ya da birkaç tel zımba ile zımbalanır.


Tipografi: Harf ve semboller kullanılarak yapılan grafik sanatına denir. Tipografi okunulurluğu, duyguyu iletmekte, mesajın anlaşılmasında önemli rol oynamaktadır.

Trase: Görsel çalışma yapılırken taslak aşamasında, bir dianın duracağı yeri saptayabilmek için hazırlanan bölgeye denir.

Tasarım: Ortaya çıkarılacak ürün görselinin brieflere göre  planlanması ve yaratıcılık kullanılarak yapılan grafiksel eylemdir.